Những ngày đầu tháng 5, mùa biển lặng - mùa của hàng ngàn tàu cá của bà con ngư dân hành trình ra vùng biển, đảo Trường Sa, Hoàng Sa của Việt Nam đánh bắt hải sản.

Một ngày làm việc của 12 ngư dân tàu cá BV-0306 TS do anh Trần Văn Kiểu (ngụ phường Phước Hải, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) làm thuyền trưởng mà chúng tôi gặp ở đảo Đá Tây bắt đầu từ 4 giờ sáng. Khi mặt trời chưa ló dạng, họ đã phải trầm mình trong nước biển lạnh buốt, úp mặt xuống mặt biển, dùng ống nhòm tìm luồng cá. Họ đã quen với mình trần và nổi trôi tự do trên mặt biển. Khi phát hiện được luồng cá, họ đánh dấu bằng phao quả nhót và thông báo cho chủ tàu thả lưới vây. Việc thả lưới vây ở giữa biển khơi rất khó khăn bởi thường xuyên gặp luồng nước chảy xiết, sóng dập dềnh, dễ bị "chuột rút" hiểm nguy rình rập bất cứ lúc nào.

Theo tàu BV-0306 TS hơn 13 năm, chuyến biển này ngư phủ Lê Hữu Hưng (quê ở Nghi Sơn, Thanh Hóa) hy vọng sẽ bắt được nhiều cá, chia được nhiều tiền để "bù lỗ" những chuyến biển trước. "Chúng tôi làm công cho chủ tàu, ăn chia theo sản phẩm. Mỗi chuyến biển kéo dài từ 25-30 ngày, thậm chí 40 ngày. Trước khi xuất bến, chủ tàu cho mỗi người tạm ứng trước 8-10 triệu đồng. Tất cả đồ dùng cá nhân đều riêng, góp tiền mua gạo nấu cơm chung. Đời ngư phủ vất vả nhưng cứ mỗi lần ra khơi thì cảm giác "đã" lắm. Biển đã ngấm vào máu thịt rồi" - anh Hưng bộc bạch.

Cũng "đầu quân" vào tàu BV-0306 TS thời gian cùng với Lê Hữu Hưng, anh Lê Xuân Giá có nước da đen sì mà anh em trong tàu gọi là "bao công nhí". Hàng trăm chuyến biển dài ngày, hàng ngàn lần úp mặt xuống biển tìm luồng cá và hơn chục năm "sống với biển, vui buồn với biển", ngư dân này trông già hơn nhiều so với cái tuổi 34.

Gia đình ngư dân Lê Xuân Giá có hoàn cảnh khó khăn. Bố mẹ chia tay, Giá sống với bà ngoại từ nhỏ rồi vào Vũng Tàu. Chọn nghề đi biển đối với Giá vừa mưu sinh vừa tìm kiếm cơ hội "đổi đời". "Gian khổ, nhọc nhằn đấy nhưng không ra biển là cảm giác nhớ lắm. Vậy mới nói làm nghề này coi như sống chết với biển" - anh Giá phân trần.

Tôi gặp ông Trần Minh Cường, chủ tàu cá Bình Định số hiệu tàu BD 94726-TS khi tàu của ông vào Đảo Đá Tây A mua nhiên liệu và đá lạnh. Mái tóc của ông xơ cứng như "rễ tre", khuôn mặt sạm đen vì nắng gió.

Ông Cường kể cho chúng tôi nghe chuyện bị tàu "lạ" rượt đuổi giữa đêm khuya trên biển hồi năm 2014. "Lần đó, tui suýt bỏ mạng ở biển. Tàu của họ xuất hiện bất thình lình không kịp trở tay. Bỏ cả lưới vây chạy thục mạng. May mà thoát chứ không chừ đâu được ra khơi" - ông Cường nhớ lại.

10 năm trước, tháng 7-2014, tàu lưới vây của ông Cường đánh bắt hải sản ở khu vực biển Hoàng Sa. Đêm hôm ấy, ông cùng 11 ngư dân đang kéo mẻ lưới vây thì bỗng dưng nghe tiếng máy tàu nổ. Mọi người vừa ngước nhìn liền thấy một chiếc tàu đen sì hú còi, ầm ầm lao tới tàu cá của ông. Các bạn tàu đoán có chuyện chẳng hay, nguy hiểm đến tính mạng. Tình huống quá nguy cấp. Mẻ cá hàng chục tấn đã vào trọn lưới đang bắt đầu thu lưới kéo lên. Bỏ thì tiếc, tiếp tục kéo lưới thì sẽ bị tàu "lạ" lao đến phá hoại, thu lưới vây, thậm chí đâm thủng tàu và bắt người. Cố thu lưới nhưng không kịp nữa. Khi tàu "lạ" chỉ còn cách vào trăm mét, ông Cường cho tàu chuyển hướng, tăng tốc bỏ chạy. "Thấy tàu tôi chạy, nó rượt theo, dùng súng tín hiệu bắn yêu cầu dừng lại nhưng tôi không dừng" - ông Cường hồi tưởng.

Ông Cường kể lại rằng việc tàu cá của ngư dân ta bị tàu "lạ" tấn công, phá ngư cụ, thiệt hại nặng nề là chuyện không hiếm. Thế nhưng, bất chấp nguy hiểm, ngư dân vẫn không nản chí, vẫn tiếp tục vươn khơi bám biển. "Nhà tôi hơn 3 đời làm nghề biển. Biết là nghề này cực khổ lắm, nguy hiểm lắm nhưng chưa bao giờ có ý định bỏ nghề. Con tôi rồi cũng làm nghề này thôi. Biển, đảo của ta, ta cứ khai thác đánh bắt, sợ gì không đi" - ông Cường khẳng khái.

Ông Cường cùng các ngư dân trở lại tàu cá BD 94726-TS sau khi mua hơn trăm cây đá lạnh và 8 khối dầu máy của Trung tâm Dịch vụ Hậu cần Nghề cá tại đảo Đá Tây cho đợt đánh bắt hải sản dài ngày. Gương mặt ai cũng hớn hở vui cười vì mua đá lạnh, dầu tại đảo giá cả rẻ như ở đất liền. Ông Cường ngoảnh lại nói: "Chào các anh nhé. Hết đá lạnh, hết dầu chúng tôi lại ghé vào đảo để mua hàng".

Trong tiếng gió gào, tiếng sóng ào ạt của biển khơi, tôi kịp nghe tiếng hát người chủ tàu lạc quan: "Tàu anh ra khơi chân mây ửng hồng, tàu anh ra khơi có ngại chi sương gió... ớ hờ"...

Đúng là ngại chi sương gió! Bởi các anh, mỗi ngư dân, đã là cột mốc sống chủ quyền trên biển trời của Tổ quốc.